Lokalna Organizacja Turystyczna „Krasnystaw – Wrota Roztocza” www.lotkrasnystaw.pl

Gmina Kraśniczyn leży w malowniczo urzeźbionym re­gionie Działów Grabowieckich - części Wyżyny Lubelskiej. Gmina składa się z 21 miejscowości zajmu­jących łącznie 110 km² powierzchni, w których mieszka około 3951 osób; gęstość zaludnienia 36 osób/km² ( GUS na dzień 31.12.2013 r.). Graniczy z siedmioma gminami: Siennica Różana, Krasnystaw, Izbica, Skierbieszów, Grabowiec, Leśniowice i Wojsławice.

 Przyroda

Prawie 1/4 powierzchni gminy zajmują bogate krajobrazowo, florystycznie i faunistycznie lasy. Osobliwością jest suseł perełkowy, gatunek gryzonia wpisany do "Polskiej Czerwonej Księgi Zwierząt", obejmującej gatunki wymierające lub zagrożone wyginięciem. Ciekawostką przyrodniczą są również źródła w lesie Baraniec i Cecharka, których krystalicznie czysta woda po przepłynięciu kilkunastu metrów znika pod ziemią. Pomnikami przyrody jest 18 modrzewi polskich w lesie w kierunku Chełmca  ( w tym samym miejscu znajduje się punk widokowy na panoramę Kraśniczyna na wysokości 282 m n.p.m.), 2 buki zwyczajne w Bończy i lipa drobnolistna w Drewnikach. Na terenie gminy znajduje się Rezerwat Przyrody Głęboka Dolina, utworzony na podstawie Zarządzenia Ministra Ochrony środowiska, Zasobów Naturalnych i Leśnictwa z dnia 31 października 1996 r. (MP Nr 67, poz. 633). Zajmuje on powierzchnię 289,12 ha na terenie gminy Kraśniczyn w mezoregionie Działy Grabowieckie. Celem ochrony jest zachowanie ze względów naukowych, dydaktycznych i krajobrazowych malowniczych rozcięć erozyjnych w postaci dolin z wąwozami oraz lasów jaworowo-dębowych z bukiem występującym na granicy zasięgu. Jest to jeden z najbardziej interesujących rezerwatów w województwie lubelskim. Specyficzne środowisko przyrodnicze tworzy gęsta sieć form erozyjnych uformowanych w postaci suchych i mokrych dolin z wąwozami, jarami i debrami. Suche doliny i wąwozy mają długość kilkunastu kilometrów i głębokość do 70 m. Wytworzyły się one w grubej warstwie utworów lessowych. Na dnie najgłębszych wąwozów odsłaniają się skały kredowe. Na terenie rezerwatu występują zwarte, wielogatunkowe lasy o charakterze naturalnym. W drzewostanie dominuje buk, chociaż w różnych częściach rezerwatu występują drzewostany sosnowe i grabowe z bardzo często występującym wiązem górskim, jaworem i lipa szerokolistna. Nadmiar wód opadowych i roztopowych odprowadzany jest dolinami i wąwozami głównie w kierunku dolin rzeki Wojsławki. Na terenie rezerwatu występuje 15 gatunków roślin bardzo rzadkich, w większości górskich i chronionych m.in. paprotnik kolczysty, parzydło leśne, gnieźnik leśny, żywiec gruczołowaty, przetacznik górski. Ciekawostką jest występowanie żółwia błotnego w jeziorze kraśniczyńskim, którego brzegi porośnięte są trzciną, sitowiem i zaroślami, a wokół rozpościera się trzęsawisko, utrudniające precyzyjne ustalenie linii brzegowej, czyniące go niedostępnym.

Typową formą ukształtowania tere­nu są jary i całe systemy wąwozów lessowych. Szczególne skupisko wąwozów znajduje się na północ od doliny Wojsławki w okolicach miejscowości Brzeziny i Zastawie a także w okolicach miejs­cowości Bończa i Olszanka. Dla ochrony i podkreślenia wagi owych unikatowych walorów przyrodniczych znaczna część gminy Kraśniczyn włączona została do Skierbieszowskiego Parku Krajobrazowego. Część gminy włączona jest również do Grabowiecko-Strzeleckiego Obszaru Chronionego Krajobrazu.

 Historia

Pierwsze historyczne wzmianki o Kraśniczy­nie w źródłach pisanych pojawiły się w 1564 ro­ku. Było to wówczas miasteczko należące do ro­du Miączyńskich herbu Suchekownaty, najmniej­sze w powiecie krasnostawskim ziemi chełmskiej. Jak wiele innych tego typu małych miast kreso­wych miało charakter wiejski, choć z rynkiem po­środku i karczmą. Już od średniowiecza Kraśniczyn słynął jako osa­da targowa usytuowana przy trakcie z Krasnegostawu do Horodła. Do wybuchu II wojny świato­wej odbywały się tu cotygodniowe targi, a trzy razy do roku znane w całej okolicy jarmarki. Prawa miejskie Kraśniczyn utracił znacznie wcześniej niż inne miasta regionu. Władze Kró­lestwa Polskiego odebrały mu je już w 1824 ro­ku. W 1919 roku w powiecie krasnostawskim utworzono gminę Czajki z siedzibą w Kraśni­czynie. Od 1975 roku aż do reformy adminis­tracyjnej w 1999 roku gmina Kraśniczyn nale­żała do województwa chełmskiego.

Na terenie tym zachowało się wiele zabyt­kowych obiektów architektonicznych,  świadczących o bogatej historii ziem wchodzących w skład gminy. Do najważniejszych należą: neoklasycystyczna cerkiew unicka (obecnie kościół rzymskokatolicki) w Starej Wsi oraz dawny zajazd-karczma wjezdna z przełomu XVIII i XIX w. przerabiany. Obecnie teren i obiekt w dużej ruinie w rękach prywatnych właścicieli z planami odbudowy zabytku. Cmentarz żydowski jest ostatnim śladem istnienia Żydów w Kraśniczynie przy ul. Strażackiej, nie jest znany tak jak nieznana jest dokładna data budowy istniejącej tu drewnianej bożnicy, która zniszczona została w czasie okupacji niemieckiej w 1942 r. po likwidacji istniejącego tu getta. W Bończy znajduje się murowany renesansowy kościół z 1577 roku, barokowa dzwonnica i kaplica z XIX wieku, a także cerkiew prawosławna z drugiej połowy XIX wieku. W Kolonii Bończa w parku krajo­brazowym stoi zabytkowy zespół dworski. Inte­resujące obiekty architektoniczne znajdują się również w Surhowie. Należą do nich: kościół z pierwszej połowy XIX wieku wraz z plebanią, mur cmentarny z kapliczkami z przełomu XVIII i XIX wieku oraz klasycystyczny zespół pałacowy, wzniesiony przez Pawła Cieszkowskiego po 1813-1819 roku. Łukaszówka - nazwa miejscowości pochodzi od św. Łukasza Ewangelisty, który jest patronem obecnej kapliczki nad kryniczką. Niegdyś 200 m na prawo od kapliczki na wzgórzu stała leśna kaplica, gdzie w głównym ołtarzu znajdował się słynący łaskami obraz Matki Bożej i św. Łukasza, który w roku 1764 uroczyście przeniesiono do kościoła w Surhowie. Jadąc dalej obok kapliczki drogą polną w kierunku Chełmca po prawej stronie natrafimy na "Ściecharkę", źródełko z którego niegdyś korzystała miejscowa ludność. W byłych budynkach podworskich w Żułowie, obecnie posiadłość Sióstr Franciszkanek Służebnic Krzyża, gdzie funkcjonuje ośrodek opieki nad ociemniałymi znajduje się miejsce pamięci prymasa Stefana Wyszyńskiego, który w okresie od 23.X.1941 r. do 5.VI.1942 r. ukrywał się przed hitlerowcami. Przy drodze z Kraśniczyna do Skierbieszowa na wysokości Żułowa znajduje się punkt widokowy na panoramę Kraśniczyna.

 GOSPODARKA

 Rolnictwo

Dominującą funkcję w strukturze gospodarki gminy pełni rolnictwo, którego głównym kierunkiem użytkowania gruntów są uprawy polowe z nieznacznym udziałem łąk i pastwisk. Z rolnictwa utrzymuje się 70 % mieszkańców gminy. Funkcjonuje tu ok. 1200 gospodarstw o średniej pow. 5 ha. Gmina Kraśniczyn posiada korzystne warunki glebowe dla rozwoju rolnictwa. W strukturze upraw przeważają zboża: pszenica, jęczmień, pszenżyto; z roślin okopowych ziemniaki, a z przemysłowych rzepak i krzewy jagodowe. Hodowla obejmuje głównie bydło i trzodę chlewną.

Przedsiębiorczość

Na terenie gminy działa łącznie 48 podmiotów gospodarczych niezwiązanych z rolnictwem. W poszczególnych działach dominują różne formy działalności usługowej, przede wszystkim podmioty handlowe oraz oferujące usługi w segmencie budownictwa oraz transportu. Na terenie gminy brak jest wyraźnej specjalizacji w dziedzinie przedsiębiorczości.

Leśnictwo

Gmina Kraśniczyn charakteryzuje się dużym stopniem lesistości, gdyż lasy stanowią 22,60% ogółu powierzchni gminy. W przeważającej części stanowią one własność Skarbu Państwa. Pomimo znacznego stopnia lesistości opracowano w roku bieżącym „Miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego dla obszaru gruntów rolnych przeznaczonych do zalesienia w Gminie Kraśniczyn”, który przewiduje zwiększenie do 2017 r. powierzchni lasów na terenie gminy o 1124,16 ha. Podobne działania przewiduje Program Rozwoju Obszarów Wiejskich opracowany na lata 2007-2013 przez Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi oferując pomoc finansową w dziedzinie zalesień i prac pielęgnacyjnych.
Uczynić ma to gminę bardziej atrakcyjną pod względem turystyczno-krajoznawczym i ekologicznym. Lasy stanowią w większości zwarte kompleksy z tendencją do ich powiększania przez określanie przebiegu nowych granic polno-leśnych.

Transport

Przez teren gminy przebiegają dwie drogi wojewódzkie: nr 843 relacji Chełm-Zamość oraz nr 846 relacji Krasnystaw-Hrubieszów.

 
Źródło: Strona internetowa Urzędu Gminy Kraśniczyn www.krasniczyn.eurzad.eu